Με αφορμή το άρθρο του Κ. Καλδάρα «Κα Μενδώνη, δεν είστε αθώα», στην Κυριακάτικη έκδοση της Αυγής (18/10/20).
Οι αγώνες μας για την διεκδίκηση των ελαχίστων για την επιβίωσή μας είναι λίγο-πολύ γνωστοί. Έχουμε συναντήσει την αδιαφορία, την συγκατάβαση, ακόμη και την εχθρικότητα της κυβέρνησης και των συναρμόδιων υπουργείων. Ας πάρουμε το ΥΠΠΟ, αφενός μεν γιατί αυτό έχει την τάση να πετάει το μπαλάκι δεξιά κι αριστερά - και συχνά στην κερκίδα, όπως πρόσφατα με τα περί αδήλωτης εργασίας - και αφετέρου γιατί αν δεν είναι αρμόδιο το ΥΠΠΟ για την υπόθεσή μας, τότε ποιό είναι;
Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του Ελληνικού κράτους που το ΥΠΠΟ καλείται να κάνει την δουλειά του, δηλ να κάνει Πολιτιστική Διαχείριση. Από την μεταπολίτευση και μέχρι τον κορωνοϊό, σ’ όλη την διάρκεια της οικονομικής κρίσης και ανεξαρτήτως κυβερνήσεως, το ΥΠΠΟ ήταν ένα λογιστικό γραφείο, που περιοριζόταν να μοιράζει κρατικά κονδύλια σε ιδρύματα και φορείς, με κομματικά συνήθως κριτήρια, ενώ το μόνο που ενδιέφερε ήταν το πόσα θα πάρει κάθε φορέας και αν θα ήταν περισσότερα ή λιγότερα σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Αυτό αποδεικνύεται από τον ακαδημαϊσμό που χαρακτηρίζει την πολιτιστική ζωή της χώρας μας, όπου ποτέ δεν άνοιξε η συζήτηση για την πραγματική αξιοποίηση του καλλιτεχνικού της κεφαλαίου.
- Η κατάσταση στην οποία βρίσκεται το παραδοσιακό και λαϊκό τραγούδι,
- η έλλειψη κονδυλίων για τα ορχηστρικά σύνολα που χρειάζονται συνεχώς ενέσεις για να μην διαλυθούν,
- το πνευματικό δικαίωμα που οι δικαιούχοι έχουν τέσσερα χρόνια να εισπράξουν,
- η συνολική άτυπη ανάθεση της πολιτιστικής διαχείρισης σε ιδιωτικούς φορείς όπως η Στέγη και το Νιάρχειο και γενικά
- ησχεδόν άνευ όρων παράδοση του πολιτιστικού μας προϊόντος στον ιδιωτικό τομέα και στην ελεύθερη αγορά,
είναι όλα ενδεικτικά για την δεινή θέση της χώρας μας στον πολιτιστικό τομέα.
Θα ήταν αφέλεια να πιστεύουμε ότι θα μπορούσαμε, ακόμα και σε συνεργασία με την κά Μενδώνη, να ανατρέψουμε μια πολιτική, οι ρίζες της οποίας μπορεί να φτάνουν μέχρι την ίδρυση του Ελληνικού κράτους. Η Κα Μενδώνη είναι άξιος συνεχιστής της πολιτικής αυτής. Αυτό έγινε φανερό από:
- τις συγκυριακές και προσχηματικές αποζημιώσεις που εξασφάλισε, οι οποίες και καθυστερημένα δίνονται, και υπό προϋποθέσεις που αφήνουν απ’ έξω μεγάλο ποσοστό καλλιτεχνών,
- την τακτική της να διαβάλει συστηματικά τους καλλιτέχνες, κατηγορώντας μας για την μαύρη οικονομία που επικρατεί στον χώρο μας και χωρίς να αναλαμβάνει - ως οφείλει ένας κρατικός λειτουργός - την ευθύνη του κράτους για τους ανεξέλεγκτους επιχειρηματίες που την ενθαρρύνουν,
- τους κακούς χειρισμούς της στο θέμα του πνευματικού δικαιώματος που το οδήγησε στην άβυσσο που βρίσκεται τώρα,
- την ολιγωρία της στην στήριξη ενιαίου ΟΣΔ,
- ενώ δεν μας διαφεύγει και η περιφρόνηση που έδειξε στο πρόσωπο καταξιωμένων Ελλήνων δημιουργών.
Η Κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται να επιλύσει τα χρόνια προβλήματα του Πολιτισμού, τα οποία εξάλλου φαίνεται να αγνοεί και η Υπ. Πολιτισμού, αφού η μέχρι τώρα κύρια ενασχόλησή της στο ΥΠΠΟ ήταν οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μουσεία, οι παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας - γενικώς οι αρχαιότητες. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στο πρόσωπο της, εύλογα έχει δημιουργήσει πρόσφατα θέμα αντικατάστασής της, ακόμα και σε κυβερνητικούς κύκλους, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τους χειρισμούς του ΥΠΠΟ, από ένα προφανώς ακατάλληλο πρόσωπο για την προάσπιση των συμφερόντων των ανθρώπων της Τέχνης.
Το πρόβλημα είναι ότι και ο/η διάδοχος θα συνεχίσει την ίδια καταστροφική πολιτική. Η αντικατάστασή της θα ήταν ένας εύσχημος τρόπος να κερδίσει η Κυβέρνηση χρόνο, μια κίνηση καλής θέλησης που θα επισκιάσει προσωρινά όλα τα επείγοντα αιτήματα των ανθρώπων της Τέχνης, αφήστε που το χειρότερο σενάριο θα ήταν να βρεθεί ένας «άνθρωπος της Τέχνης» στην θέση αυτή: η εμπειρία δείχνει ότι οι μεγαλύτερες ζημιές στην υπόθεση του Πολιτισμού έγιναν από καλλιτέχνες Υπουργούς.
Οι συνέπειες της παρούσας κρίσης στην ελληνική μουσική βιομηχανία δεν αντιμετωπίζονται με από μηχανής Θεούς, πρόσωπα ή «σχέδια έκτακτης ανάγκης», που θα εξασφαλίσουν την επιβίωσή μας όσο διαρκεί η κρίση αυτή. Στόχος πρέπει να είναι όχι η αντιμετώπιση της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, αλλά της προϋπάρχουσας θεσμικής. Κρίσης στην οποία είναι βέβαιο ότι θα επιστρέψουμε, αν θεωρήσουμε την τωρινή κατάσταση μια παρένθεση, που θα λήξει με την κατάλληλη διαχείριση. Πρέπει να θεραπεύσουμε, να επιμορφώσουμε - να αλλάξουμε πρώτοι εμείς. Η εποχή της κρίσης είναι εποχή κριτικής, αυτοκριτικής και αναθεώρησης.